Page 29 - De bloei voorbij

In Groningen gebeurde blijkbaar iets nieuws. Daar werd op een nieuwe manier naar fotografie gekeken. Ik was me daarvan niet bewust, maar men vertelde mij dat wat wij deden vrij bijzonder was. In die periode gingen een stuk of zeven mensen tijdens een programma over sociale fotografie bij Studium Generale in wisselende frequenties naar de Volkshochschulen in Duitsland. Wij waren daar als Foto Kollektief een vrij bekende groep en namen in een bestelbusje onze tentoonstellingen mee. Dat waren voor het eerst gedesignde actiegerichte tentoonstellingen. De ontwerpers die daarbij waren betrokken, Dirk de Jong en Hans Miedema, zijn nog steeds actief voor Noorderlicht. Dus niet foto’s met een punaise op de muur zoals in buurthuizen, nee, de tentoonstellingen waren echt vormgegeven. Dat was voor het eerst in misschien wel heel Europa. We zijn naar wel vijftien van die Volkshochschulen geweest, werden zelfingenomen en dachten dat we het wel wisten. Die arrogantie heeft bijgedragen aan het einde van het Foto Kollektief.” Syllabus “Voor Studium Generale moest een gestencilde syllabus van 30 pagina’s worden gemaakt in een oplage van 50. De mensen van het Foto Kollektief schreven de teksten. De syllabus werd aanzienlijk dikker dan aanvankelijk de bedoeling was. Ik zocht daarom contact met de directeur van Studium Generale, de kosten zouden immers hoger worden, maar hij was op vakantie. Ik kon nergens anders om toestemming vragen, ben doorgegaan en heb de uitgave door Hans Miedema laten vormgeven. Er kwam een kaft omheen. Het werd meer een boek dan een syllabus met als titel ‘Sociale Fotografie’. De communistische stadsdrukkerij Avondrood drukte het in een oplage van 1250 exemplaren. De rekening van 7000 gulden kon ik niet betalen. De directeur van Studium Generale kwam terug van vakantie en zag een grote pallet met boeken staan. Hij werd razend. ‘Dit is niet de bedoeling! Wat moeten wij met zoveel boeken?’ Het seminar dat volgde was uitverkocht. Het boek is gerecenseerd in landelijke bladen, was winstgevend en jarenlang relevant. Kees Straus van Trouw heeft in zijn recensies van Nederlandse fotografen telkenmale verwezen naar die Groningse ‘school’ over sociale fotografie. Tegen het einde van de jaren 80 en daarmee van het kraak- en actietijdperk, was er geen behoefte meer aan wat het Foto Kollektief te bieden had. Nieuwe aanwas in de groep kwam uit de hoek van kunstacademie Minerva, waar heel andere interesses leefden. Het laatste, nooit voltooide project van het Foto Kollektief heette ‘Feesten’.” 10 jaar “In de late jaren 80 begeleidde ik ook een groep die vooral met de esthetiek van de verhalende fotografie bezig was. Mensen uit die groep gingen samen met leden van | 27