Page 8 - De bloei voorbij

6 | Die foto heb ik aan mijn examenopdracht toegevoegd. Ik moest ook een reclamefoto maken, maar dat wilde ik niet. Omdat er ook wel iets goeds was te fotograferen als reclame is er een compromis gesloten. Ik heb met een technische camera rozijnen gefotografeerd in een fruitschaal met allemaal gezonde producten eromheen, een soort stilleven, terwijl andere mensen wasmiddelen fotografeerden. Tijdens mijn afstuderen moest ik ook een platenhoes maken. Ik vroeg een gitarist, die ik ergens tegen was gekomen, of ik hem mocht fotograferen. Hij kwam apestoned de studio in lopen, viel letterlijk om en ging op de grond zitten. Ik heb boter op de lens gesmeerd en een foto van hem gemaakt. Mijn medestudenten hadden foto’s van een piano met een boeket bloemen en een beeldje van Chopin of Wagner of van een bos rozen, maar ik had een weirdo in boter... Ik maakte ook een foto van een oude anarchist. Hij woonde in een buurt in Den Haag met kleine huizen, waar nu de ministeries zijn. Ik was bezig om de stadssanering van die tijd, die het verdwijnen van die huizen zou gaan betekenen, vast te leggen. De man, met een lange baard, kwam op straat naar mij toe en zei: ‘Ik denk dat ik jou ga feliciteren, want jij bent jarig.’ Ik keek hem verbijsterd aan - het klopte - en ben met hem meegelopen naar zijn huisje. Hij was een echte anarchist, die in de linkse beweging van de jaren veertig en vijftig drukker was geweest. Voordat hij naar Den Haag kwam had hij een winkel met antieke boeken in Zuid-Frankrijk. Ik heb hem een paar keer bezocht. De muren stonden vol met oude boeken. Hij vertelde mij onder andere over de denkwereld van de historische anarchist Michael Bakoenin 5. Toen ik hem vroeg of ik hem mocht fotograferen voor mijn examen, vond hij dat goed. Dus arriveerde hij een uur te laat op de academie gekleed in een grijs poloshirt, in plaats van de ruige kleding die hij doorgaans droeg. De andere studenten hadden modellen gefotografeerd, maar ik een oude wijze man met doorlopen ogen... Ik wilde voor mijn afstuderen een fotoserie maken over de stadssanering in Den Haag, over Shell en over Zuid-Afrika, maar dat werd in eerste instantie verboden. Ik heb het er echter niet bij laten zitten. Het is een affaire geworden tot aan het Ministerie van Onderwijs toe. De onderwijsinspecteur gaf mij tenslotte gelijk en ik mocht afstuderen op de onderwerpen die ik had opgegeven.” Protest “Een paar dagen voordat de examenuitslagen officieel bekend werden gemaakt mochten wij met acht mensen bij Loek Raaymakers, een jonge docent die net was afgestudeerd, komen om te horen wie er geslaagd was en wie niet. Tegen mij zei hij: ‘Jij moet maar